VETTER - e-eğitim kursu (TR)

Gençlere Mesleki Eğitim ve Öğretim yerleştirmeleri sunmak, onların deneyim algılarını ele almayı ve beklentilerini anlamayı gerektirir. Bu, yanlış inançların ve önyargıların üstesinden gelinmesine olanak tanıyarak MEÖ programlarının çekiciliğini ve dolayısıyla MEÖ mezunlarının sayısını artırır. Öğrenci beklentilerinin anlaşılması, Mesleki Eğitim ve Öğretim sağlayıcılarının eğitim tasarımında öğrenci ihtiyaçlarını ve tercihlerini dikkate almalarını sağlar.

Teorik altyapı

Mesleki Eğitim ve Öğretim yerleştirmelerine ilişkin öğrenci algıları

EFQEA tavsiyesine göre, MEÖ merkezleri, öğrencileri ilgili eğitim ve kariyer yollarına dahil etmek için farkındalık artırma etkinlikleri yoluyla iş temelli öğrenmenin mükemmelliğini ve çekiciliğini teşvik etmelidir. Bu belgeye göre, farkındalık artırma faaliyetleri gençler, aileleri ve işverenler arasında MEÖ yerleştirmesinin olumlu imajını teşvik etmelidir - Avrupa Mesleki Beceriler Haftası buna bir örnektir. Bu nedenle, öğrencilerin sektöre yerleştirme algıları ele alınmalıdır. ^[1]

Algılar, bir bireyin bir konuyla ilgili bilgi ve deneyimlerinden elde edilen bilgilere dayalı bir anlayış ve değerlendirme olarak yorumlanabilir. Öğrenci algıları ile öğrencilerin bir MEÖ yerleştirme deneyimine yönelik düşüncelerine, inançlarına ve duygularına atıfta bulunuyoruz. MEÖ algıları cinsiyet, yaş, eğitim, milliyet, sosyoekonomik faktörler gibi demografik özelliklere göre değişebilir. ^[2]

Bazı öğreniciler, yarı zamanlı işler, eğitim veya boş zaman gibi diğer faaliyetlerini engelleyen çalışma programlarının zorunlu bir yükü olarak bu deneyimi olumsuz olarak algılayabilir. Yükseköğretime yol açma olasılığı daha yüksek olan çalışma programlarına dahil olan öğrenciler, MEÖ yerleştirmelerini tamamlamak için daha az motive olabilirler. Diğerleri, işverenlerin beklediği standartlar konusunda kendilerini yetersiz hissederek işyerine girme konusunda genel bir korkuya sahiptir. Ebeveynler bile çoğu zaman bunun ücretsiz emek olduğu gerekçesiyle itiraz etmektedir. Yukarıdakilerin hepsine yanıt olarak, kurumlar gençler ve aileleri arasında Mesleki Eğitim ve Öğretimin mükemmelliğini ve çekiciliğini teşvik etmelidir. Bunu yapmak için, mesleki ve teknik deneyim, temel becerilerin geliştirilmesi ve birçok yerleştirmenin ücretli işlere yol açtığı gerçeği açısından bir yerleştirmenin faydalarını vurgulamalıdırlar. İş deneyimi, gençlerin işyerine girmesi ve başarılı olması için önemli bir kolaylaştırıcıdır.

Mesleki Eğitim ve Öğretim yerleştirmelerinden öğrenci beklentileri

Net bir kariyer yolu algısına sahip olmak motivasyonu, davranışı ve öğrenme sonuçlarını iyileştirebilir. Bir öğrenci bir MEÖ programına katılmaya karar verdiğinde, MEÖ kurumları öğrenciyi rehberlik ve özel derslerle desteklemelidir. Bu aynı zamanda öğrenci beklentilerinin değerlendirilmesi, anlaşılması ve yönetilmesi anlamına gelmektedir. Öğrenen beklentileri, bir şeyin olacağına veya kişinin hedeflerine ulaşacağına dair güçlü umutları veya inançları ifade eder. MEÖ kurumları, bilinçli kararlar almak ve planlama yapmak için anketler ve görüşmeler gibi çeşitli metodolojiler kullanarak öğrenici beklentilerini analiz edebilir ve böylece yerleştirmenin genel kalitesini ve başarısını artırabilir.

Beklentiler ve gerçeklik arasındaki boşluğu kapatmanın en iyi yolu, ayrıntılı bilgi sağlayan açık ve şeffaf bir iletişim kurmaktır. Mesleki Eğitim ve Öğretim kurumları, öğrencilerin rol, görevler, sorumluluklar ve işyerinde profesyonel davranış ve iletişim standartları açısından yerleştirmenin ne gerektireceğinin farkında olduklarını doğrulamalıdır. Ayrıca, MEÖ koordinatörleri/eğitmenleri, teknik becerilerin geliştirilmesi, meta ve aktarılabilir beceriler, kişisel gelişim için bilgi ve yeterlilik, yaşam boyu öğrenme, gelecekteki öğrenme yolları ve uzun vadeli istihdam edilebilirlik açısından deneyimin amacını ve öğrenenler için faydalarını açıklığa kavuşturmalıdır. Bu, öğrencilerin yerleştirmelere kasıtlı bir amaç ve yön ile başlamalarına yardımcı olarak motivasyon, davranış ve öğrenme çıktılarını iyileştirir.

Öğrenici beklentileri, müfredatın mükemmelliği, yerleştirmenin uygunluğu, öğrenme/çalışma ortamının kalitesi, personelin yeterli pedagojik, psikolojik ve teknik yeterlilikleri, ayrıca yenilikçi öğrenme yöntemleri ve dijital araçlar, erişilebilirlik, sürdürülebilirlik ve öğrenme içeriklerinin esnekliği, yatırım değeri ve yüksek istihdam edilebilirlik, olumlu ilişki, akranlar, eğitmenler ve işverenlerle işbirliği ve iletişim, zamanlama ve iş hayatı dengesi vb. gibi MEÖ yerleştirmesinin çeşitli yönlerine atıfta bulunabilir.

Öğrenci beklentileri ödeme/tazminat planlarını da içerebilir. Ödeme/tazminatın niteliği, MEÖ yerleştirme sözleşmesinin türüne bağlıdır. Eğer bu bir iş sözleşmesiyse, ücret ulusal asgari ücret mevzuatına göre işveren tarafından ödenen vergiye tabi gelir şeklini alır. Öğrencilere çalışmaları karşılığında gelir elde etme hakkı veren endüstriyel toplu sözleşmeler kapsamındaki bir sözleşmenin, muhtemelen bir istihdam ilişkisine dönüşeceği için hala bir MEÖ yerleştirmesi olarak kabul edilip edilemeyeceği tartışmalıdır. Aslında, MEÖ yerleştirmeleri çalışma programının veya bireysel konuların/modüllerin bir gereği olarak tamamlanmalıdır. MEÖ yerleştirmeleri, MEÖ koordinatörleri/eğitmenleri tarafından onaylanan yerleştirmelerdir. Bunun yerine sözleşme, genel çalışma programının bir parçası olarak resmi bir öğrenme anlaşması şeklini alırsa, MEÖ öğrenicileri çalışan olarak kabul edilmez ve tazminat, temel masrafları (örneğin, seyahat, yemek vb.) karşılamak için bir ödenek (yani vergilendirilemez) şeklini alır veya hiç tazminat sunulmaz. Avrupa Komisyonu'nun 2018 yılında EFQEA uygulamasına ilişkin Raporuna^[3] göre, Mesleki Eğitim ve Öğretim yerleştirmelerinin ödeme/tazminat kriterleri büyük ölçüde her Üye Devlet tarafından karşılanmıştır. VETTER ortak ülkeleri ile ilgili olarak, sadece Kıbrıs ve İspanya'nın öğrenciler için ödeme/tazminat planlarını iyileştirmesi gerekmiştir ve İspanya'da bölgeler arasında büyük heterojenlik vardır.  Benzer şekilde, CEDEFOP^[4] tarafından 2021 yılında yapılan bir çalışmaya göre, ödeme/tazminat düzeyi Üye Devletler ve çıraklık programları arasında büyük ölçüde farklılık göstermektedir.

Öğrencinin kariyer niyetlerini anlamak

Yerleştirme süresi boyunca, Mesleki Eğitim ve Öğretim sağlayıcıları, şirketlerle işbirliği içinde, ilerleme göstergeleri ve başarı kriterleri oluşturarak öğrencilerin beklenen öğrenme çıktılarına yönelik ilerlemelerini takip etmelidir. Ayrıca, karşılıklı ve düzenli geri bildirim verilmelidir. Bu, tüm yerleştirme süresi boyunca öğrenicilerin deneyime ilişkin algılarının ve beklentilerinin değerlendirilmesine yardımcı olur. Bu aşamada, öğrenenlerde öz-yansıtma ve öz-değerlendirmeyi teşvik etmek önemlidir. Öğrencilere, ilerlemelerini bir öğrenci kayıt defteri veya e-portfolyo aracılığıyla da takip etmeleri önerilir. Bu etkinlik, öğrencilerin öğrenme başarıları konusunda kendilerine güvenmelerine ve olası zorluklar konusunda dikkatli olmalarına yardımcı olabilir. İzleme, öğrencilerin gelecekteki beceri gelişimlerinin planlanmasına da yardımcı olabilir. Bunu yaparak, öğrenciler kariyer ilerlemelerinin ve gelecekteki kariyer hedeflerinin aktif temsilcileri haline gelirler.

Ayrıca, izleme ve öz yansıtma, MEÖ sağlayıcılarının daha önce öğrenme anlaşmalarında belirlenen öğrenme çıktılarını ayarlamalarına yardımcı olabilir. Bu, okul terkini önleyebilir/azaltabilir ve öğrencilerin beceri ve ilgi alanlarına daha uygun alternatif eğitim/kariyer yollarına yeniden yönelmelerine yardımcı olabilir. Stajın sonunda, öğrencilerin öğrenme anlaşmalarında belirlenen öğrenme çıktılarına yönelik yeterli ilerleme göstermeleri beklenmektedir. Öğreniciler yeni beceri, bilgi ve yetkinliklerini gelecekte nasıl daha da geliştirip uygulayabileceklerini düşünmelidir. Bu sonuç aşaması, öğrenciler ve Mesleki Eğitim ve Öğretim eğitmenleri/koordinatörleri arasında sektöre yerleştirme sonrasında mesleki hedeflerinin değişip değişmediği ve nasıl değiştiği hakkında tartışmayı içermelidir.