VETTER - e-eğitim kursu (TR)

Sektör yerleştirmelerini yapılandırırken, MEÖ kurumları Avrupa Kalite Güvencesi Referans Çerçevesinde (EQAVET) ⁴ ve Avrupa Kalite ve Etkili Çıraklık Çerçevesine (EFQEA) ⁵ ilişkin Konsey Tavsiye Kararında yer alan göstergeleri dikkate almalıdır. EFQEA tarafından vurgulanan kriterler arasında, Mesleki Eğitim ve Öğretim programlarının tasarımı ve yönetimi için kilit paydaşlar arasında şeffaflığı ve diyaloğu teşvik etmek için açık ve tutarlı bir düzenleyici çerçevenin uygulanması tavsiye edilmektedir. Dolayısıyla, MEÖ eğitim tasarımı için işveren katılımı, diğerlerinin yanı sıra daha iyi kalitede MEÖ yerleştirmeleri, sektöre doğru becerilerin sağlanması ve yerleştirmelerinin sonunda öğrencilerin istihdam edilebilirliğinin artırılması gibi çeşitli faydalar sağlayabilir.

Teorik altyapı

Mesleki eğitim tasarımı için işveren katılımı

MEÖ eğitim tasarımı işverenlerle birlikte oluşturulmalı ve sektör tarafından onaylanmalıdır.  Şirketler, Mesleki Eğitim ve Öğretim eğitiminin gelecekteki yönünü şekillendirmede ve mükemmel çalışma programlarını yapılandırmada Mesleki Eğitim ve Öğretim sağlayıcılarıyla sorumlulukları ve çıkarları paylaşmaktadır. İşverenler iş hedefleri ve beceri ihtiyacı^[1] ile ilgili vizyonlarını açıkça ifade etmelidir. Katılım stratejisi sektör odalarını ve beceri konseylerini de içermelidir. Mesleki Eğitim ve Öğretim için bu dinamik ve talep odaklı model, bölgesel ekonomik büyümeyi sürdürebilir ve iş kapasitesini ve rekabet gücünü artırabilir.

Aslında, MEÖ eğitim tasarımı, endüstriye ihtiyaç duyulan doğru beceri setini sağlayarak işverenlere fayda sağlamalı ve gelecekteki beceri eksikliklerini önlemelidir. MEÖ yerleştirmeleri hem teknik hem de meta beceriler sunmalıdır. Yüksek talep gören teknik beceriler genellikle Endüstri 4.0 ve yeşil becerilere yönelik becerileri ifade edebilir. Meta beceriler, zamansız, kesişen ve daha yüksek bir düzene sahip, uyarlanabilirlik ve aktarılabilirlik gösteren bir dizi beceriyi ifade eder. Bu beceriler, gelecekteki teknolojik değişikliklerle birlikte gelişebilecek uyumlu çalışanlar yaratır.

Bilgi paylaşımı ve karşılıklı öğrenme ilkelerini takiben, Mesleki Eğitim ve Öğretim kurumları ve sanayi, beceri zekası ve beceri tahmin araçlarının benimsenmesi için yatırımlar yoluyla işbirliği yapmalıdır. Bu beceri ekosistemi, beceriler için yerel talepleri hızla yakalayarak mevcut bölgesel sanayi kümelerini güçlendirerek bölgesel kalkınmayı artırabilir. Aynı şekilde, bu beceri ekosistemi yeni sanayi kümelerinin gelişimini de teşvik edebilir. AB güçlü bölgesel ekonomilerle karakterize edildiğinden, MEÖ sağlayıcıları tarafından teknik becerilerin sağlanmasının bölgesel sanayi / sektörel uzmanlaşma ve işgücü piyasası dinamiklerine göre farklı olması beklenmektedir.

EFQEA'ya göre, şirket içi eğitmenler MEÖ kurumları ile işbirliği yapmalıdır.İşlevsel ve yetkin bir personele yatırım yapmak ve oluşturmak, işveren katılımını da gerektiren herhangi bir eğitim tasarımının bir unsurudur. Bunun nedeni, endüstrinin genellikle MEÖ kurumlarının yarı zamanlı olarak da kullanabileceği becerilere sahip uzmanlara sahip olmasıdır. Eğitmenler, en son sektörel/teknik gelişmeler ve öğretim yaklaşımları konusunda yetkinliklerini güncellemeleri için desteklenmelidir. Örneğin işbirlikçi/katılımcı öğrenme gibi yenilikçi öğrenme yöntemlerinin ve sanal ve artırılmış gerçeklik gibi dijital teknolojilerin uygulanması buna örnek olarak verilebilir. Hem sektörel/teknik beceriler hem de pedagojik becerilerle donatılmış uzmanlara sahip olmak, öğrencilere işyerine girerken büyük bir avantaj sağlayabilir.

Mesleki eğitim tasarımı için işveren katılımı, öğrencilere çeşitli şekillerde fayda sağlayabilir. Sektör ve MEÖ adayları arasında daha iyi bir eşleştirme yapılmasını sağlayarak MEÖ yerleştirmelerinin tamamlanma oranını artırır. Daha iyi bir eşleştirme, öğrencilerin işyerinde yeteneklerini başarılı bir şekilde ifade etmelerine, kişisel gelişimlerini ve tatminlerini desteklemelerine yol açabilir. Öğrenciler, işyerinde ihtiyaç duyulan değerli becerileri kazanarak tanınmış bir iş yeterliliği elde edebilirler. Bu, Mesleki Eğitim ve Öğretim yerleştirmesinden sonra istihdam edilebilirliklerini artırır ve genç işsizlik oranını azaltır. Öğrenciler, öğrenme deneyimini teorikten pratiğe taşıyarak proje tabanlı ödevler aracılığıyla da ilgi alanlarıyla ilgili konuya özgü bilgi edinirler.

MEÖ için endüstri odaklı bir model, öğrencilere kariyer beklentilerini ve profesyonel ağlarını genişletebilecek önemli bir deneyimle iş hayatına girme fırsatı verir. Önemli bir deneyime sahip olmak, öğrencileri ilgilendikleri sektörde eğitimlerini ilerletmeye motive edebilir, genç girişimciliğini ve start-up gelişimini teşvik edebilir. Ayrıca, uygulanabilir olduğunda, MEÖ yerleştirmeleri gençlere maaş veya temel masraflar için ödenek sağlayabilir. 

Şekil 2 - Mesleki Eğitim Tasarımı için İşveren Katılımı

Bir eğitim tasarımının planlama ve uygulama aşamaları

Yerleştirmeyi başarılı bir şekilde tasarlamak ve uygulamak için, MEÖ kurumları kurumsal stratejik bir yaklaşım^[2] benimsemelidir. Planlama ve uygulamadan izleme ve değerlendirmeye kadar sürecin her aşamasının önceden belirlenmesi önerilmektedir.

İlk aşamada, yerleştirmenin başlangıç tarihinden 12 ila 6 ay önce, MEÖ kurumları bir eğitim tasarımının yeterli şekilde planlanmasını ve uygulanmasını sağlamak için aşağıdakileri tamamlamalıdır:

1.     İlgili eğitim kurslarının belirlenmesi ve bir müfredatın yapılandırılması

2.     Görevleri yeniden dağıtmak için işlevsel ve yetkin bir kadro oluşturulması

3.     Yasal ve idari hususların dikkate alınması

4.     Etkili bir işveren katılımı stratejisinin başlatılması

5.     Şirketler için akreditasyon prosedürlerinin oluşturulması

6.     Her bir yerleştirmenin zamanlamasının ve süresinin planlanması

7.     Hedef öğrencilere ulaşılması

8.     Veri toplama ve değerlendirme için kurum içi politika, metodoloji ve süreçlerin oluşturulması

MEÖ merkezleri, gençleri beklenti yönetimi , etkili özgeçmiş yazmak ve iş görüşmeleri yapmak için gerekli becerilerle donatacak faaliyetler sunmalıdır. Bu faaliyetler, öğrencilerin "SMART" hedefler belirlemesine veya Spesifik, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, İlgili ve Zamana Bağlı öğrenme hedefleri belirlemesine yardımcı olabilir.

Eğitim tasarımı aynı zamanda sektöre yerleştirmenin zamanlama ve süre modellerini de ifade eder. Sanayi, öğrencilere teknik becerileri öğrenme şansı sağlamak için yeterli sayıda saati garanti etmelidir. Öğrenme hedefleri ortak olduğu sürece bu, başka bir işverenle ortaklaşa gerçekleştirilebilir. Zamanlama ile ilgili olarak, her bir meslek için gerekli olan yerleştirme saatlerinin sayısını ve sektöre özgü yoğun zamanları dikkate almak önemlidir. Yerleştirme dönemi bloklar halinde veya "günlük serbest bırakma" şeklinde ya da her ikisinin bir karışımı şeklinde uygulanabilir. Örnek olarak tek bir uzun blok (örneğin bahar veya yaz bloğu) veya akademik yıl boyunca birden fazla kısa blok verilebilir. Alternatif olarak, eğitim "günlük serbest bırakma" şeklinde de gerçekleştirilebilir - bu da haftada yarım gün anlamına gelebilir. Her süre modelinin artıları ve eksileri vardırÖrneğin, endüstri - özellikle büyük kuruluşlar - öğrencilere sürekli projeler üzerinde çalışma ve teknik beceriler geliştirme, dolayısıyla işletmeye katma değer sağlama şansı verdiği için genellikle tek uzun blokları tercih etmektedir. Öte yandan, tekli uzun blokları yönetmek MEÖ kurumları için daha zor olabilir. Öğrenciler ayrıca, bu seçenek yerleştirme dönemini devam eden öğrenme veya yarı zamanlı işlerle tamamlamalarına izin verdiği için "günlük serbest bırakmayı" tercih edebilir; ancak bu uzun vadede motivasyonu azaltabilir.

Yerleştirmenin başlangıç tarihinden 3 ila 6 ay önce, MEÖ kurumlarının hazırlık faaliyetleri yoluyla öğrencilerin beceri gelişimini desteklemesi beklenmektedir. Teknik becerilerle ilgili olarak, kurumların sektöre yerleştirme başlamadan önce verilmesi gereken temel becerileri belirlemeleri gerekmektedir. Yerleştirmeden 1 ila 2 ay önce, öğrenciler becerilerini, ilgi alanlarını ve engellerini (örneğin, yarı zamanlı işler, özel ihtiyaçlar, vb.) tartışmalıdır. Sektöre yerleştirmeler, lansman etkinlikleri veya iş fuarları gibi yollarla duyurulmalıdır. Şirketler, MEÖ kurumları ile birlikte mesleki standartları ve gereklilikleri belirlemeli, ideal adaylarının temel özelliklerini tanımlamalı, kurumlarının ve işyerlerinin net bir tanımını, görev ve sorumluluklar açısından sunulan rolü ve eğitim ödeneğini sağlamalıdır. Eşleştirme faaliyetleri (örneğin CV taramaları, mülakatlar) yoluyla seçim sürecinden sonra, yazılı öğrenme anlaşmaları doldurulur ve üç taraf arasında imzalanır.

Şirketler, öğrencilere kapsayıcı ve eşit fırsatlar sunarak daha üretken ve yetkin bir işgücü sağlamakla yükümlüdür. Çeşitlendirilmiş bir işgücü, yenilikçiliği ve yaratıcılığı artırırken müşterileri daha iyi anlamaya yardımcı olur. Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) ayrıca şirketlerin güçlü bir itibar inşa etmelerine ve kamu ihalelerine teklif verirken kapsayıcılık/çeşitlilik ihale gerekliliklerini başarıyla karşılamalarına yardımcı olur.

İşe yerleştirmenin başlangıç tarihine yakın bir zamanda, sağlık ve güvenlik standartları, sorumluluk sigortası, risk değerlendirmeleri ve uygun eğitim açısından ulusal düzenlemelere uyumu sağlamak için çalışma ortamında kontroller yapılmalıdır. MEÖ kurumları çalışma ortamını düzenli olarak kontrol etmekle yükümlü olmakla birlikte, sorumluluk öncelikle işverene aittir. Şirketler ayrıca bir bölüm müdürü belirlemeli ve öğrenciye yardımcı olmak, denetlemek ve mentorluk yapmak için bir destek ağı oluşturmalıdır. Şirketler, öğrenciye pratik bilgiler ( işyerine nasıl gidileceği, çalışma saatleri, öğle yemeği düzenlemeleri vb.) ve yerinde işe alıştırma ( işyeri turu, ilgili personelle tanıştırma vb.) sağlamalıdır. ^[3]

Bir eğitim tasarımını değerlendirme ve gözden geçirme aşamaları

Değerlendirme aşamasında, MEÖ kurumlarının öğrencilerin katılımını ve öğrenme çıktılarına yönelik ilerlemelerini düzenli olarak ölçmeleri ve ayrıca öğrencilerin memnuniyeti, motivasyonu, inisiyatifi, iş yerinde uygun davranış ve iletişim, aktif katılım ve ekip çalışması gibi diğer hususları izlemeleri beklenmektedir. Bu, çatışma çözümü yoluyla da ortaya çıkabilecek sorunların ele alınmasına yardımcı olabilir. Bu değerlendirme aşaması, görüşmeler ve anketler gibi teknikler kullanılarak yapılan ölçümleri içeren tanımlanmış bir metodolojinin benimsenmesi yoluyla uygulanmalıdır. Toplanan bilgi ve veriler Mesleki Eğitim ve Öğretim koordinatörleri/eğitmenleri tarafından saklanmalı, erişilebilir olmalı, güncellenmeli ve izlenmelidir. Değerlendirme, şirketlerle yakın işbirliği içinde yürütülmelidir. MEÖ sağlayıcıları, olumlu başarıları ve potansiyel zorlukları tartışmak için işverenlerle şeffaf bir diyalog içinde olmalıdır. Bu değerlendirme sürecinin nihai hedefi, MEÖ eğitim tasarımının kalitesinin iyileştirilmesidir.